Certyfikacja dronów - przepisy przejściowe nowego prawa UE
Przepisy przejściowe nowego prawa dronowego obowiązują od 31.12.2020 do 1.01.2023. Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji UE 2019/945 oraz 2019/947 drony dystrybuowane w UE muszą spełniać określone normy (nadane klasy) i posiadać oznakowanie CE. Zgodnie z decyzją EASA (Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego) będzie możliwość certyfikacji dronów wprowadzonych na rynek przed 1.01.2023 (przed wejściem w życie przepisów docelowych).
Certyfikacja dronów - nie musisz zwlekać z zakupem drona!
Normy przepisów przejściowych opisywane przez Rozporządzenie 2019/945 zakładają między innymi wymóg etykiety identyfikacyjnej klasy nadania dronom klasy (C0, C1, C2, C3, C4), o których pisaliśmy wcześniej tutaj. Klasy te określają wymagane wyposażenie i osiągi drona.
Rozporządzenie to nie zakładało recertyfikacji dronów wcześniej wprowadzonych na rynek. Dopiero z Rozporządzeniem 2019/947 Urząd Lotnictwa Cywilnego wprowadził możliwość nadania klasy i certyfikatu CE, będącego deklaracją producenta, że oznakowany wyrób spełnia wymagania dyrektyw tzw. „Nowego Podejścia” Unii Europejskiej, dronom, które zostały wprowadzone na rynek przed 1.01.2023 r.
Brak klasy zgodnej z normami UE w okresie przepisów przejściowych
Drony, które nie posiadają klasy zgodnej z normami UE, wprowadzone do obrotu w okresie przepisów przejściowych mogą być użytkowane do 31.12.2022 na określonych zasadach w kategorii otwartej:
- dron o masie do 500 g - w podkategorii A1 przez pilotów posiadających kompetencje określone przez dane państwo członkowskie - waga kwalifikująca, np. Mini 2,
- dron o masie do 2 kg - w odległości 50 metrów w poziomie od osób, a piloci posiadają kompetencje jak dla podkategorii A2 - wagowo kwalifikuje się, np. popularny Mavic Air 2;
- dron o masie do 25 kg - w podkategorii A3, a piloci posiadają kompetencje jak dla podkategorii A1 - wagowo kwalifikuje się, np. Mavic 2 Pro.
Źródło: Nagranie ULC Europejskie przepisy dotyczące dronów –Kategoria otwarta.
Możliwość recertyfikacji "starych" dronów dotyczy okresu przepisów przejściowych, który obowiązuje do końca 2022 roku. Co w takim razie zrobić z takim dronem od 1.01.2023, gdy w życie wejdą nowe przepisy ujednolicające prawo lotnicze w Unii Europejskiej?
Zgodnie z Rozporządzeniem 2019/947 BSP, które nie posiadają takiej etykiety (i nie zostały skonstruowane na użytek własny), a zostały wprowadzone do obrotu przed 1.01.2023, mogą nadal być użytkowane na poniższych warunkach od 1.01.2023:
- w podkategorii A1, o ile bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 250 g wraz z obciążeniem użytkowym, a pilot nie wymaga szkolenia - tu znów wagowo kwalifikuje się DJI Mini 2.
- w podkategorii A3, o ile bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 25 kg wraz z paliwem i obciążeniem użytkowym. Wymagane kompetencje pilota jak dla w podkategorii A3.
Recertyfikacja dronów i znakowanie CE - jak ma się odbywać?
Znak certyfikatu CE, Źródło: Wikipedia
Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) przedstawia dwie możliwości konwersji dronów wprowadzonych już do obrotu na drony z oznakanowaniem CE:
- przez producenta - poprzez wycofanie produktów (zwrot produktu przez użytkownika w ramach procedury kontrolnej), aktualizację sprzętu lub oprogramowania w ramach procedury kontroli produkcji, nadanie nowego numeru seryjnego, umieszczenie etykiety identyfikacyjnej klasy, wydanie nowej deklaracji CE,
- przez użytkownika - poprzez wykonanie aktualizacji oprogramowania przez właściciela pod pełną kontrolą producenta, wysłanie przez producenta nowej deklaracji CE, etykiety identyfikacyjnej klasy i nowej tabliczki numeru seryjnego do właściciela oraz umieszczenie przez właściciela etykiety identyfikacyjnej klasy i nowej tabliczki numeru seryjnego na dron.
Za proces konwersji drona tak, aby był on zgodny z przepisami rozporządzenia Komisji UE jest odpowiedzialny producent.
Drony DJI a certyfikacja CE
Aktualnie żaden z dronów DJI nie posiada prawnie ważnego certyfikatu zgodnego z nowym rozporządzeniem UE. Wynika to z faktu, że na chwilę obecną nie potwierdzono standardów certyfikacji oraz nie wyznaczono organu odpowiedzialnego za przyznawanie certyfikatu CE.
Produkty konsumenckie DJI są głównie używane w kategorii otwartej (loty niskiego ryzyka), w której oznaczenie klasy CE jednej z powiązanych klas C0-C4 jest obowiązkowe. Każdy produkt bez etykiety klasy CE może być nadal używany w ograniczonej kategorii otwartej zgodnie z nowym rozporządzeniem UE.
Wszelkie produkty bez oznaczenia CE mogą być nadal używane w kategorii otwartej do 31 grudnia 2022 r., a także po okresie przejściowym - w obydwu przypadkach na ograniczonych warunkach (opisanych wyżej w artykule).
DJI obecnie współpracuje z organizacjami branżowymi, organami regulacyjnymi i władzami, aby pomóc w kształtowaniu europejskich norm, na których opiera się oznakowanie CE oraz procesu zgodności z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji UE 2019/945 i 2019/947.
Producent wdrożył w drony systemy przystosowujące je do unijnych wymogów i najprawdopodobniej produkty DJI nie będą wymagały szeroko zakrojonych interwencji, takich jak ich modyfikacje.
Standardy certyfikacji są przygotowywane przy aktywnym udziale DJI, a gdy normy będą gotowe, producent będzie pracował nad zapewnieniem zgodności poszczególnych produktów.
Aktualnie DJI szuka stowarzyszenia inspekcji technicznej, które świadczy usługi certyfikacji produktów. Musi ono zostać potwierdzone jako tzw. "jednostka notyfikowana" do ostatecznego oznakowania CE.
Gdy normy zostaną potwierdzone przez organy regulacyjne i jednostki notyfikowane, producent opublikuje listę produktów, które zostaną objęte retroaktywnym oznaczeniem klasy CE.
Podsumowanie
Kwestia certyfikacji dronów wprowadziła dużo zamętu w środowisku dronowym. Wiele osób wstrzymuje się z zakupem drona do czasu aż na rynku będą już dostępne modele z aktualnym oznakowaniem CE. Jak się okazuje - niepotrzebnie. Chociaż obecnych na rynku dronów nie można po prostu oznakować z mocą wsteczną, mogą one przejść proces, który sprawdzi, czy spełniają one nowe wymagania i przekształci je zgodnie z prawem w „nowy” produkt. W przypadku, jeśli dron nie spełni norm certyfikacji, będzie mógł być nadal użytkowany w kategorii Open z pewnymi ograniczeniami do 31 grudnia 2022 roku, a także później - w kategorii A3.
Artykuł został napisany w oparciu o prezentację Departamentu Bezzałogowych Statków Powietrznych Urzędu Lotnictwa Cywilnego "Przepisy przejściowe i wejście w życie przepisów UE" oraz informacje przekazane przez producenta DJI.
Jest miłośniczką sztuki i natury, więc szczególnie ujmuje ją wykorzystanie nowych technologii do ochrony przyrody i odkrywania jej z innej, szerszej perspektywy.