Mandat za latanie dronem – ile wynoszą kary?
Latanie dronem to czynność, która wiąże się z wieloma wymaganiami. Dotyczą one zarówno posiadania odpowiedniej licencji, jak i wykonywania lotów w określonych warunkach oraz lokalizacjach. Niezastosowanie się do przepisów grozi poważnymi karami – od mandatów nawet po konfiskatę sprzętu. O czym warto pamiętać, by móc latać zgodnie z prawem?
Kiedy można dostać mandat za latanie dronem?
Jedną z najważniejszych kwestii dotyczących lotów dronem jest wymóg posiadania stosownej licencji. Pilot musi dysponować odpowiednim certyfikatem, zgodnym z parametrami urządzenia i zasadami wykonywania konkretnego lotu. Część urządzeń jest wyjęta spod tego wymogu – dotyczy to jednak wyłącznie dronów poniżej 250 g, które nie są wyposażone w kamerę, czyli przede wszystkim sprzętów zaliczanych do kategorii zabawek. Jeśli lot jest wykonywany dronem z kamerą (niezależnie od wagi) lub o masie powyżej 250 g, niezbędna jest rejestracja w systemie KSID. Szczegółowe informacje na temat uprawnień i kategorii lotów, jak również materiały szkoleniowe, można znaleźć na stronie drony.gov.pl.
Sama licencja to jednak nie wszystko. Oprócz tego ważne jest też przestrzeganie zasad bezpieczeństwa lotu, które obejmują m.in. wybór właściwego miejsca na lot. Cała trasa musi odbywać się poza terenami wyłączonymi z ruchu dronów (np. okolice lotnisk), a także w określonej odległości od osób trzecich i zabudowań. Zignorowanie przepisów wiąże się nie tylko z ryzykiem powstania różnych niebezpiecznych sytuacji, lecz także z możliwością otrzymania mandatu. Co ważne, mandat za niewłaściwe latanie dronem może wystawić zarówno policja, jak i straż miejska, a także straż graniczna. Kolejnym potencjalnym powodem do otrzymania kary podczas latania dronem jest naruszanie prywatności innych osób, np. podczas lotu nad terenem prywatnym – w określonych sytuacjach takie działania mogą być traktowane jako wykroczenie.
Projekt nowych kar dla użytkowników dronów
W ostatnim czasie coraz więcej uwagi poświęca się propozycjom zmian w ustawie Prawo Lotnicze, które związane są z zaostrzeniem regulacji dotyczących użytkowania dronów. Projekt, który nadal czeka na ostateczne zatwierdzenie, budzi wiele kontrowersji – głównie z powodu wysokich kar przewidzianych dla pilotów bezzałogowych statków powietrznych (BSP). Czy faktycznie są one potrzebne, czy może stanowią jedynie „skok na kasę”? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Kary w projekcie – czy są adekwatne?
Proponowane zmiany w przepisach mają na celu uporządkowanie przestrzeni powietrznej i zwiększenie bezpieczeństwa. Jednakże wysokość kar wywołuje pytania o ich proporcjonalność. Poniżej przedstawiamy tabele, w których ułożyliśmy kary według wysokości w PLN. W projekcie ustawy przewidziano m.in.:
Gdy odpowiedzialny jest pilot drona:
| Kategoria operacji | Przepis, który został naruszony | Ile wynosi kara w PLN |
| Szczególna | Naruszenie warunków zezwolenia wydanego klubowi / stowarzyszeniu modelarskiemu | 250 |
| Szczególna | Niespełnienie wymogów kompetencyjnych oczekiwanych od pilotów BSP działających w ramach klubów i stowarzyszeń modelarskich | 500 |
| – | Przekroczenie zaleceń i ograniczeń eksploatacyjnych dla danego modelu BSP określonych przez producenta | 1 000 |
| Szczególna | Naruszenie warunków scenariusza standardowego STS | 3 000 |
| Szczególna | Naruszenie warunków krajowego scenariusza standardowego NSTS | 4 000 |
W sytuacji kiedy odpowiedzialny jest operator drona:
| Kategoria operacji | Przepis, który został naruszony | Ile wynosi kara w PLN |
| – | Brak oznaczenia BSP numerem operatora | 300 |
| – | Nie poinformował w terminie urzędu o zmianie swoich danych w rejestrze | 500 |
| Otwarta | Naruszenie warunków kategorii otwartej | 4 000 / każde naruszenie |
| Szczególna | Naruszenie warunków scenariusza standardowego | 4 000 / każde naruszenie |
| Szczególna | Brak ważnego zezwolenia na operację | 10 000 |
| Szczególna | BSP nie spełnia właściwości technicznych przewidzianych dla operacji | 10 000 |
| Szczególna | Brak systemu zdalnej identyfikacji w BSP | 10 000 |
| Szczególna | Naruszenie wymogów operacji transgranicznej | 10 000 |
| – | Brak rejestracji w systemie ULC | 10 000 |
| – | Naruszenie wymogu rejestracji w systemie ULC | 10 000 |
| Szczególna | Naruszenie warunków certyfikatu LUC | 12 000 |
| Certyfikowana | Naruszenie wymogów operacyjnych określonych w rozporządzeniach nr 923/2012, 965/2012 i nr 1332/2011 | 15 000 |
| – | Naruszenie wymogu rejestracji BSP podlegającego certyfikacji | 15 000 |
Dodatkowo wskazano przepis, w który nie określono jeszcze czy odpowiedzialny jest operator czy pilot:
| Kategoria operacji | Przepis, który został naruszony | Ile wynosi kara w PLN |
| – | Naruszenie warunków strefy geograficznej | 10 000 / każde naruszenie |
Choć zasady użytkowania dronów są niezwykle ważne, to nie można zapominać o podstawowym problemie: świadomość przepisów wśród wielu operatorów dronów jest wciąż niewielka. Tymczasem tak wysokie kary, szczególnie w przypadku drobnych przewinien, mogą prowadzić do niepotrzebnego chaosu.
Edukacja zamiast kar
Jako Megadron stoimy na stanowisku, że edukacja jest znacznie skuteczniejszym narzędziem niż nakładanie restrykcyjnych kar. Obowiązkowe rejestracje przy zakupie dronów, dostępne kampanie informacyjne czy lepiej skonstruowane szkolenia mogłyby zminimalizować liczbę naruszeń prawa. W obecnej sytuacji wielu użytkowników nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie zasady ich obowiązują, co sprawia, że zamiast porządku możemy doświadczyć wzrostu liczby nieświadomych wykroczeń.
Projekt – jeszcze nie rzeczywistość
Warto podkreślić, że proponowane zmiany to na razie jedynie projekt, który nie wszedł jeszcze w życie. Jest więc czas na to, by społeczność dronowa mogła wypowiedzieć się na temat nowych regulacji i zaproponować zmiany. Mamy nadzieję, że osoby odpowiedzialne za kształt przepisów wezmą pod uwagę opinie użytkowników dronów i zdecydują się na bardziej wyważone podejście.
Co możesz zrobić już teraz?
Jeśli jesteś pilotem drona, pamiętaj, by przestrzegać obecnie obowiązujących przepisów. Upewnij się, że Twój dron jest odpowiednio oznaczony, a Ty sam masz świadomość, jakie zasady obowiązują podczas lotu. Równocześnie śledź informacje o zmianach w prawie i włącz się w dyskusję na temat proponowanych regulacji.
Pamiętaj, że latanie dronem to nie tylko rozrywka, ale też odpowiedzialność. Dlatego tak ważne jest, by zmiany w prawie sprzyjały zarówno bezpieczeństwu, jak i rozwijaniu tej pasji w sposób przystępny dla wszystkich.
Ile wynosi kara za latanie dronem w parku narodowym?
Mandat za latanie dronem może być wypisany również wtedy, gdy lot odbywa się na terenie parku narodowego. Zastosowanie mają tutaj przepisy prawa lotniczego, a konkretnie – punkty odnoszące się do ochrony obszarów parków narodowych i rezerwatów przyrody. Warto jednak podkreślić, że karalne jest latanie wyłącznie poniżej wskazanych wysokości względnych, określanych przez służby ruchu lotniczego. Jak wygląda kara za latanie dronem w parku narodowym? Konsekwencje mogą być dość poważne – grzywna może wynieść nawet 10 000 zł. Z tego względu, będąc w okolicach parków narodowych, warto przed rozpoczęciem lotu dokładnie zapoznać się z lokalnymi regulacjami i rekomendacjami służb lotniczych. Co istotne, niektóre parki narodowe w Polsce znajdują się na terenach przygranicznych (np. Bieszczadzki Park Narodowy, Białowieski Park Narodowy), co oznacza także konieczność stosowanie się do przepisów związanych z ochroną granic.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na przepisy ochrony gatunkowej. Hałas generowany przez silniki drona, podobnie jak sama obecność takiego obiektu w powietrzu, może płoszyć ptaki. Z tego względu zaleca się unikanie lotów nad obszarami, które mogą stanowić siedliska gatunków ptaków objętych ochroną, zwłaszcza w okresie lęgowym, czyli w miesiącach od marca do października. Naruszenie przepisów ochrony gatunkowej wiąże się z karami finansowymi, które są rozpatrywane osobno dla konkretnych zgłoszeń, a także z możliwością otrzymania kary aresztu.
Kara za latanie dronem bez licencji – nawet 15 000 zł grzywny
Latanie dronem bez licencji lub w strefach niedozwolonych oznacza naruszenie przestrzeni powietrznej, co wiąże się z dotkliwymi karami finansowymi. Wysokość mandatu jest zależna od szczegółów konkretnej sytuacji – kary wynoszą od 350 zł do nawet 15 000 zł, a w skrajnych przypadkach służby mogą nawet nałożyć karę pozbawienia lub ograniczenia wolności. Co ważne, samo posiadanie licencji to jeszcze nie wszystko: dodatkowo dron musi być oznaczony w widocznym miejscu naklejką z identyfikatorem operatora. Przed lotem warto natomiast skorzystać ze specjalnych aplikacji i portali, takich jak DroneMap PANSA, by dowiedzieć się, czy start w danym miejscu jest dozwolony.
Kary za latanie dronem: od mandatów, przez konfiskatę sprzętu, aż po pozbawienie wolności
Kary za latanie dronem mogą być bardzo różne i zależą w dużej mierze od konkretnego przypadku. Najbardziej dotkliwe konsekwencje dotyczą sytuacji, w której osoby postronne zostały poszkodowane w wyniku niezgodnego z przepisami lotu dronem. Jeśli przykładowo doszło do kolizji drona z przechodniem, w wyniku której pojawiły się kontuzje, operator może być ukarany ograniczeniem lub pozbawieniem wolności. Takie sytuacje są zaliczane do katastrof w ruchu powietrznym, co wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla sprawcy.
Pomiędzy mandatami a karami aresztu znajduje się także konfiskata drona. Jest to rozwiązanie stosowane zwłaszcza wtedy, gdy doszło do naruszenia prywatności osób trzecich – np. podczas niedozwolonego lotu nad prywatną posesją, w trakcie którego zarejestrowano wizerunek innej osoby.
Jak latać dronem zgodnie z przepisami i uniknąć kar?
Jak widać, kary za loty bez uprawnień lub niezgodne z przepisami mogą być bardzo dotkliwe. Z tego względu warto zadbać, by użytkowanie drona odbywało się na zasadach dostosowanych do polskich regulacji opisujących poruszanie się w przestrzeni powietrznej. Podstawową kwestią jest zdobycie odpowiedniej wiedzy – najlepszym źródłem jest portal drony.gov.pl, w którym można znaleźć bieżące informacje o przepisach, wymaganiach i ewentualnych zmianach.
Do tego warto pamiętać, że przy większości lotów wymagana jest rejestracja i stosowna licencja. Od 2024 roku za obsługę tego obszaru odpowiada Krajowy System Informacji Dronowej (KSID), który skupia kluczowe informacje dla operatorów w jednym miejscu. Przed rozpoczęciem lotu warto natomiast skorzystać z aplikacji, które wyświetlają informacje o ograniczeniach obowiązujących na danym obszarze. Najpopularniejszym rozwiązaniem tego typu jest DroneMap. Ponadto ważne jest stosowanie się do zasad bezpieczeństwa w ruchu powietrznym – należy przede wszystkim latać w odpowiedniej odległości od osób trzecich i zabudowań, by zmniejszyć ryzyko kolizji i innych niebezpiecznych sytuacji.
